غذا برای دیابتیها با افراد دیگری که به این بیماری مبتلا نیستند، تفاوتهای زیادی دارد. یک رژیم غذایی سالم برای افراد دیابتی، رژیمی است که در درجۀ اول حافظ تعادل قند خون باشد؛ ولی این تفکر که نخوردن قند و شیرینی در رژیم غذاییشان بهتنهایی کافی است، تفکری نادرست است. اگر شما دیابت دارید و از مفیدبودن یا نبودن برخی از گروههای غذایی و انواع مختلف غذا برای دیابتیها یا از نحوۀ رژیم غذایی برای این افراد اطلاعات کافی ندارید این مطلب را مطالعه کنید.
بیماران دیابتی برخلاف دیگر افراد بهتر است علاوه بر داشتن سه وعدۀ غذایی اصلی صبحانه و ناهار و شام، سه میانوعده جداگانه نیز داشته باشند که این وعدههای غذایی بهتر است براساس یک سیکل منظم زمانی و در زمانهای معینی مصرف شود.
واحدهای قند مصرفی در زنان و مردان دیابتی برای وعدههای اصلی و میانوعدهها متفاوت است، بهطوریکه در وعدههای اصلی، سطح مصرف گروههای غذایی حاوی قند در مردان بین چهار تا پنج و در زنان بین سه تا چهار است و در میانوعدهها برای مردان و زنان از یک تا دو واحد نباید بیشتر شود.
نان و غلات تقریباً مهمترین گروه غذایی یک فرد بالغ است. این گروه غذایی جز ویتامینهای ضروری و فیبر و مواد معدنی، کربوهیدراتهای مرکب نیز دارد که تقریباً درصدی از انرژی بدن را تأمین میکنند. باید به این نکته توجه کرد که کربوهیدراتهای مرکب نسبت به بقیۀ کربوهیدارتها، آهستهتر جذب و تبدیل به انرژی میشوند. پس انتخاب مواد غذاییای که شامل کربوهیدراتها میشوند، خود به دو دستۀ انتخاب بد و انتخاب خوب تقسیم میشود؛ بهعنوانمثال آردهای تهیهشده از دانهٔ کامل غلات (مثل آرد گندم کامل) انتخاب خوب و آرد سفید، انتخاب بد است. نانهای پختهشده از آرد کامل غلات، انتخاب خوب و نان سفید انتخاب بد است. سیبزمینی پخته انتخاب خوب و سیبزمینی سرخشده انتخاب بد است.
بقیۀ انتخابهایی که شامل کربوهیدراتها میشوند، مشابه همین مثالها هستند. البته لازمبهذکر است که میتوان به جای استفاده از برنج سفید از جو نیز استفاده کرد. استفاده از جو، سطح قند خون را تا درصد خیلی زیادی کاهش میدهد؛ زیرا فیبرهای محلول جو، باعث کندشدن روند هضم غذا و به دنبال آن سبب جذب تدریجی قند میشوند. درمورد مصرف نان نیز بهجای مصرف نان سفید میتوان از نان سبوسدار استفاده کرد تا حساسیت بدن نسبت به انسولین را افزایش داد.
سبزیجات نیز به مانند غلات و نان حاوی ویتامینها و مواد معدنی و کربوهیدراتهایی هستند. این مقدار از کربوهیدرات، نسبت به میوهها و نان و غلات، کمتر است؛ اما سبزیجات دارای چربی و سدیم بیشتری هستند. برایمثال، استفاده از دانههای کتان بسیار پیشنهاد میشود.
این ماده غذایی که باعث افزایش حساسیت بدن نسبت به جذب انسولین میشود و قند خون را در جهت مثبت تنظیم میکند، شامل پروتئین، فیبر، چربیهای مفید و منیزیم است. استفاده از سبزیجاتی که در طولانیمدت نقش مهمی در تنظیم قند خون دارند نیز توصیه میشود. کلم بروکلی یکی از این مواد غذایی است که حاوی مقادیر زیادی کروم و ویتامین C بوده و مصرف آن چه بهصورت خام و چه بهصورت پختهشده بهشدت برای افراد دیابتی توصیه میشود.
غذا برای دیابتیها شامل گوشت نیز میشود که جزو گروههای غذایی حاوی پروتئین است. در مصرف این گروه غذایی باید در نظر داشت گوشت بهصورت پختهشده، آبپز یا بخارپز باشد و بهصورت سرخ شده نباشد و باید از گوشتهای فاقد چربی مثل راسته و فیله بهجای گوشتهای ناحیۀ دنده استفاده کرد.
بهتر است در هر بار مصرف گوشت کمچرب، یکچهارم بشقاب بیشتر به این ماده غذایی اختصاص نیابد. افزایش متابولیسم بدن واکنشی است که برای افراد دیابتی، مثبت تلقی میشود و مصرف پروتئین به این امر کمک میکند. اگر بهدنبال تنوع نیز در غذای پروتئینی و گوشتی خود هستید، مصرف سینۀ مرغ بهجای ران مرغ پیشنهاد میشود.
لبنیات حاوی مقادیر زیادی پروتئین و مواد معدنی نظیر کلسیم هستند و به کاهش وزن کمک شایانی میکنند و از طرفی مقاومتی که بدن نسبت به انسولین نشان میدهد را کاهش میدهد. اگر شما در طول هفته چهار تا پنج وعده ماست کمچرب مصرف کنید، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در خود کاهش میدهید.
ترانس پالمیت اولئیک اسید، مادهای است که در شیر و فراوردههایی لبنی که از شیر کامل به دست میآیند وجود دارد. این ماده باعث افزایش کلسترول خوب خون میشود و بهدنبال آن طبیعیشدن سطح انسولین و افزایش حساسیت انسولین را دارد. شیری که چربی نگرفته است، مقادیر بیشتری ترانس پالمیت اولئیک دربرابر شیر دو درصد چربی و شیر دو درصد چربی نسبت به نوع کمچرب دارای میزان بالاتری از این اسید چرب است.
اگر در بین اعضای خانه، خانواده و دوستانتان فردی دیابتی را میشناسید از انواع غذا برای دیابتیها برای ما بنویسید.